Rusya’da eğitim almış Türk öğrenciler, aldıkları diplomaların Türkiye’de geçerli olabilmesi için denklik almak zorundadır. Denklik işlemi, Türk üniversitelerinin veya Yükseköğretim Kurulu’nun (YÖK) belirlediği kurallara göre yapılır. Aşağıda, Rusya’da eğitim aldıktan sonra Türkiye’de diploma denklik sürecinin nasıl işlediğiyle ilgili genel bir açıklama bulabilirsiniz:
Türk öğrenciler, Rusya’da aldıkları diplomaları Türkiye’de geçerli kılabilmek için Yükseköğretim Kurulu’na (YÖK) başvurmak zorundadır. YÖK, yurtdışındaki üniversitelerin ve programlarının kalitesini, eğitim sistemini ve müfredatını değerlendirir. YÖK’ün denklik işlemi için başvuruda bulunmanız gerekmektedir.
Denklik için başvuru yapacak belgeler:
Diploma: Rusya’dan aldığınız diplomayı, noter onaylı Türkçe çevirisiyle birlikte başvuruda sunmanız gerekir.
Transkript: Eğitim aldığınız okuldaki derslerin listesi ve not dökümünü içeren transkript belgesi.
Eğitim Programı (Müfredat): Okuduğunuz programın içeriği (dersler ve eğitim süresi) ve detaylarını gösteren belge.
Pasaport: Eğitim sırasında kullanılan pasaportunuzun fotokopisi.
Vize ve Giriş Belgeleri: Rusya’da eğitim aldığınızı gösteren vize ve giriş belgeleri.
Diğer belgeler: YÖK, başvuru esnasında ek belgeler talep edebilir.
Başvurunun İlgili YÖK Birimlerine Yapılması:
YÖK’ün ilgili birimlerine başvurular, YÖK’ün web sitesinden veya YÖK ile anlaşmalı olan YÖK-ATLAS sisteminden yapılabilir.
YÖK, başvuruda sunulan belgeleri inceleyerek aşağıdaki faktörleri değerlendirir:
Eğitim Programının Kalitesi ve İçeriği: Eğitim aldığınız üniversitenin tanınırlığı, derslerin içeriği ve eğitim programının Türk yükseköğretim sistemine uygunluğu.
Akreditasyon Durumu: Rus üniversitesinin eğitim verdiği programın uluslararası standartlara uygun olup olmadığı.
Diploma Düzeyinin Değerlendirilmesi: Lisans, yüksek lisans veya doktora programlarının denklik süreci farklı olabilir.
YÖK, eğitim aldığınız üniversitenin denkliğini belirler ve uygun bulursa denklik belgesi verir.
Denklik belgesi aldıktan sonra, artık Türkiye’deki üniversitelerde veya iş alanlarında diploma geçerliliğiniz sağlanmış olur. Ancak bazı meslekler için özel düzenlemeler olabilir:
Sağlık alanında çalışanlar (doktor, hemşire, diş hekimi vb.): Bu gibi meslekler için ek prosedürler, Türkiye’deki ilgili meslek odalarından alınan belgeler ve sınavlar gerekebilir.
Mühendislik: Eğer mühendislik eğitimi aldıysanız, Türkiye’deki ilgili mühendislik odasına başvurup, diplomayı onaylatmanız gerekebilir.
Bazı durumlarda YÖK, denklik başvurusunun ardından bir denklik sınavı yapabilir. Bu sınav, başvurulan programdaki eksiklikleri veya uyumsuzlukları tamamlamak için gerekli olabilir. Bu sınav, genellikle müfredat farklılıklarını gidermek amacıyla yapılır.
Üniversitenin Tanınması: Rusya’daki üniversitenin Türkiye’de tanınıp tanınmadığı çok önemlidir. YÖK, yalnızca tanınan üniversitelerden alınan diplomaları kabul eder.
Dil Desteği: YÖK, genellikle belgelerin Türkçe’ye çevrilmiş olmasını talep eder. Resmi çevirinin noter onaylı olması gerekebilir.
Eğitim Dönemi ve Müfredat Farklılıkları: Eğer Rusya’daki üniversitenin eğitimi Türkiye’deki sistemle uyumsuzsa, ek dersler veya sınavlar yapılabilir.
Denklik süreci genellikle birkaç ay sürebilir, bu yüzden başvurunuzu erken yapmanızda fayda vardır. YÖK ve ilgili üniversite ile iletişimde kalarak süreci takip etmek önemlidir.
YÖK’ten duyurulan 29 Mart 2024 tarihli yeni kararlar neticesinde; eğer yurtdışında eğitim almak istiyorsanız ve aldığınız eğitimin karşılığında Türkiye’ye geldiğinizde denklik işlemlerine başlamak istiyorsanız, aşağıda bulunan yönetmeliklere dikkat etmeniz gerekmektedir.
“Sıralamalarda ilk 400’de olan üniversitelerden mezun olanlara doğrudan denklik verilecek, ilk 1000’de olanlardan mezun olanlara YKS’ye girme şartı olmayacak”
Yükseköğretim Kurulu, yurt dışı yükseköğretim diplomalarının denklik işlemlerine ilişkin 15.03.2024 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan Yurtdışı Yükseköğrenim Diplomaları Tanıma ve Denklik Yönetmeliği’nde yapılan değişikliğin uygulamasında ortaya çıkan tereddütlerin giderilmesi için usul ve esasları belirleyerek yayınlandı. Belirlenen usul ve esaslara göre;
“Sıralamalarda ilk 400’de yer alan üniversilerden mezunlara doğrudan denklik, YKS’ye girme zorunluluğu yok”
Yükseköğretim Kurulu tarafından kabul edilen üç uluslarası yükseköğretim derecelendirme kuruluşunda ilk 400’de yer alan yükseköğretim kurumlarının tıp, diş hekimliği, eczacılık ve hukuk proğramları dahil olmak üzere bütün proğramlarından mezun olanlar doğrudan denklik alabilecekler.
Aynı derecelendirme kuruluşlarında ilk 1000’de yer alan üniversiteler için başarı şartı aranan bölümler dahil olmak üzere bütün alanlarda, önceden olduğu gibi denklik müracaatı yapılacak ancak YKS’ye girme zorunluluğu aranmayacak.
İlk 1000’de olan üniversitelerin, tıp,diş hekimliği, eczacılık ve hukuk programlarından mezun olanlar denklik için müracaat edecek ve başvurları daha önce olduğu gibi transkriptlerine göre bireysel olarak incelenerek karar verilecek.
İlk 1000’de yer almayan üniversitelerin tıp, diş hekimliği, eczacılık ve hukuk programlarından mezun olanların YKS’ye girme ve başarı zorunluluğu yerine getirme zorunluluğu var.
İlk 1000’de yer almayan bir üniversitenin tıp, diş hekimliği, eczacılık ve hukuk programlardan mezun olanlar YKS’ye girecek, ilgili programların YKS’deki başarı sıralaması şartını sağlamışlarsa denklik müracaatları kabul edilecek ve transkripleri dikkate alınarak bireysel olarak inceleme yapılacaktır.
İlk 1000’de olmayan üniversteler için başarı sıralaması aranan programların ve asgari başarı sıralamaları şöyle;
✓ Tıp ( Sayısal) – 50 bin
✓ Diş Hekimliği (Sayısal) – 80 bin
✓ Eczacılık (Sayısal) – 100 bin
✓ Hukuk (Eşit Ağırlık) – 125 bin